De ontwerpgedachte achter het historische brugwachtershuisje in Amsterdam

In Amsterdam is een monumentale brug en brugwachtershuisje volledig herbouwd. Een uniek project waarbij geschiedenis, techniek en toekomst elkaar ontmoeten. De voormalige hefbrug en brugwachtershuisje zijn zoveel mogelijk geconstrueerd in de stijl van de oorspronkelijke architect Piet Kramer. Wij gingen in gesprek met projectmanager Arno Jochemsen (Jochemsenthani AR).

De ontwerpgedachte
‘Oorspronkelijk stond de brug en het brugwachtershuisje achter het centraal station. Deze zijn uiteindelijk gesloopt, terwijl het een monumentale status had. Het is gedemonteerd en alle materialen zijn in het havengebied opgeslagen. Het monument was als het ware verdwenen uit de stad. De gemeente zocht daarom een plek om dit monument weer aan de stad terug te brengen. Onze ontwerpgedachte was om het oorspronkelijke ontwerp zoveel mogelijk te respecteren, ondanks de gewijzigde locatie, bestemming en afmetingen.

De opdracht
Zowel de brug als het huisje hadden nog steeds een beschermde (monumenten-) status. Nadat diverse mogelijkheden waren onderzocht is uiteindelijk gekozen om het huisje te laten fungeren als een toe- en (nood)uitgang van de parkeergarage. De vraag was om in het in de stijl van Piet Kramer te ontwerpen. Daarnaast diende het dak te worden voorzien van een naadloze bedekking die recht moest doen aan het oorspronkelijke dak, welke van een gebitumineerde dakbedekking was voorzien. Heel veel materiaal van het oude brugwachtershuisje was niet meer bruikbaar. Het was een bestaand monument dat op een geheel andere plaats moest worden herbouwd. Het pand diende gereconstrueerd te worden, wat natuurlijk best een hele uitdaging was. Door literatuurstudie te doen konden we achter de uitgangspunten voor het ontwerp komen. Wij gingen uiterst zorgvuldig om met de historie van het project. Alles is tot op detailniveau onderzocht en volgens zijn de huidige bouwmethoden en -eisen uitgewerkt.

Het ontwerpproces
In totaal heeft het gehele proces vanaf het onderzoek tot aan de oplevering zo’n 17 jaar geduurd. Dit kwam mede doordat de bestemmingsplanprocedure voor de Houthaven geheel opnieuw moest worden gedaan. De uitgangspunten werden in de loop der tijd aangepast en daarmee ook het ontwerp. Zelfs de richting van de brug ten opzichte van de oevers en de plaats van het huisje is een aantal keren gewijzigd. Zoals wij konden nagaan is de uitvoering voorspoedig verlopen, maar wij zijn niet bij de dagelijkse uitvoering betrokken geweest.

Duurzaam Bouwen
Duurzaam Bouwen staat bij JTAR hoog in het vaandeel. ‘Duurzaamheid, in de aller breedste zin van het woord, gaat over de inzetbaarheid van een gebouw. Kunnen de materialen over 10 jaar of zelfs 30 jaar nog hergebruikt worden? Het zou zonde zijn als een gebouw haar functie verliest terwijl het qua materiaal nog lang meekan. Het eerste wat ik zie op een bouwplaats zijn van die grote containers, waar al het restmateriaal wordt ingegooid. Ook wordt het restmateriaal wel opgeslagen, maar niemand gebruikt dit echt bij een volgende bouw. Er wordt dan gewoon wéér nieuw materiaal besteld. Wij proberen tijdens het ontwerp bewust met de materiaalkeuze om te gaan en kijken naar de beschikbare afmetingen om zo onnodig verlies tijdens de uitvoering te voorkomen.

Het verschil met toen en nu
Voornamelijk de modernere bouwmethodes en regelgeving zijn een groot verschil met toen en nu. Het huisje is in verhouding iets groter geworden in verband met de functie hiervan. De treden voor de toegangsdeur zijn komen te vervallen en de deurafmetingen zijn aangepast.

Samenwerking met Triflex
Wij zijn bij Triflex terecht gekomen door een zeer goede ervaring met een eerdere opdracht, waarna ik Triflex bij een collega adviseerde. Wij zijn zeer tevreden over hoe de samenwerking met de firma is verlopen’, vertelt Jochemsen tot slot.