Gebruiksdaken
Van groen tot rood
De multifunctionaliteit van daken
Het wordt steeds drukker op de Nederlandse daken: een dak als kunstobject, om op te recreëren, te parkeren, om energie mee te winnen of om water op te beheren; de afgelopen jaren heeft het dak veel extra functies gekregen. En waarom ook niet? De ruimte is er en de mogelijkheden zijn onuitputtelijk. Dat daken nieuwe functies krijgen, is eigenlijk heel logisch: de extra ruimte op woningen en gebouwen is nu eenmaal beschikbaar en ze geven tal van mogelijkheden. Om die mogelijke functies aan te geven, gebruiken we een kleurensysteem.
Groene daken
Al eeuwen lang worden groene daken toegepast in Scandinavië en West-Europese landen, maar in Nederland is het toepassen van groene daken nog relatief nieuw. Het type dak staat hier ook wel bekend onder de meer moderne naam ‘groendaken’. Dit zijn daken met begroeiing en afhankelijk van het soort beplanting en het concept zijn er twee soorten: de extensieve en intensieve groendaken. Extensieve groendaken zijn vegetatiedaken die heel eenvoudig te onderhouden zijn, maar ze zijn niet beloopbaar of geschikt als gebruiksdak. Intensieve groendaken zijn daktuinen. Ze zijn beloopbaar en geschikt voor recreatieve doeleinden.
Waterbuffering op daken
Blauwe daken houden een deel van het regenwater vast, verdampen dit en/of voeren dit vertraagd, begrensd of gestuurd af. Zo voorkomen ze, in meer of mindere mate, piekbelasting van het riool. Er zijn echter voor het verwerken van extreme buien ingrijpender maatregelen nodig in de vorm van een waterberging of regulering van de dakafvoer.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen blauwe daken met een statische of dynamische afvoer van water. Bij statische afvoer wordt het water met een kleine afvoer constant weggevoerd. Blauwe daken met een dynamische afvoer houden het water vast tijdens de bui en pas daarna stroomt het water weg.
XChange
Het belang van gebruiksdaken
Verkeersdak
Een verkeersdak kan efficient worden ingedeeld. Niet alleen om op te parkeren, maar ook om er een gebruiksdak van te creëren. Dit creëer je door groen te combineren met een parkeerdak dat geschikt is tegen vele belasting (door auto’s of bomen). Dit fleurt de vaak grauwe en saaie parkeerdaken gelijk op, wat tevens een fijne en andere beleving geeft aan de bezoekers.
Gekleurde daken
Een dak als kunstobject, om op te recreëren of te tuinieren, om energie mee te winnen of om water op te beheren; de afgelopen twintig jaar heeft het dak veel extra functies gekregen. En waarom ook niet? De extra ruimte op woningen en gebouwen is beschikbaar en biedt je onuitputtelijke mogelijkheden. De mogelijke extra functies die je aan een dak kunt geven zijn, volgens een veelal gebruikte systematiek, uiteengezet in de kleuren: Groen, Blauw, Geel en Rood. Een multifunctioneel dak heeft altijd meer dan één kleurlabel, en dus een combinatie van functies.
Inspiratie
The Valley op de Zuidas in Amsterdam is een uitstekend voorbeeld van een duurzaam, esthetisch en sociaal gebouw met bijbehorend multifunctioneel dak. Deze blikbanger heeft een bijzondere architectuur, ontworpen door architect Winy Maas en Piet Oudolf, die de bruisende stad Amsterdam samenbrengt met de rustgevende natuur.
“Life is architecture and architecture is the mirror of life"
Bescherm met een afdichtingssysteem
Om lekkage te voorkomen, worden er hoge eisen gesteld aan de afdichting van een blauw of een groenblauw dak. Het dak moet beschermd worden tegen mogelijke beschadigingen. Voor een groen, blauw, geel, rood of multifunctioneel dak is altijd een dakbedekking nodig waarbij een volledig verkleefde methode wordt toegepast.
Dit vermindert het risico op lekkage aanzienlijk. De toplaag van het systeem moet hydrolysebestendig zijn. Ook is het van belang dat de afdichting wortelvast is, want de wortels van de beplanting mogen natuurlijk nooit door de afdichting groeien. Dit kan met een Triflex-afdichting op basis van vloeibare kunststoffen, zoals PMMA.
Met de volledig verkleefde methode ontstaat een naadloos oppervlak en is het dak helemaal waterdicht. De onderconstructie wordt onderdeel van de dakbedekking. Mocht er dan onverhoopt toch een calamiteit of inwateringsput ontstaan, dan is het lek tenminste te lokaliseren. Een ander belangrijk voordeel van PMMA is dat het vloeibaar wordt aangebracht, zonder verhitting, gevlamlast of met hete lucht. Het is snel belastbaar en beloopbaar en het is ongevoelig voor UV-straling en andere weersinvloeden.
Duurzaam door goed onderhoud
Je wil natuurlijk wel lang genieten van je gekleurde of multifunctionele dak. Duurzaamheid gaat altijd samen met goed onderhoud, een voorwaarde voor langdurig resultaat! Omdat daken blootstaan aan het weer en andere invloeden, moeten ze structureel (preventief) worden gecontroleerd. Platte daken en goten moeten tenminste twee keer per jaar geïnspecteerd worden om eventuele gebreken, beschadigingen of extreme vervuiling op tijd te verhelpen.
Van daken die sterk vervuilen, is het nodig de afvoeren, goten en gootzones meerdere keren per jaar te reinigen. De meest geschikte periode hiervoor is na de winter. Ook het dakoppervlak en de hemelwaterafvoeren hebben stelselmatige reiniging nodig. Inspecties en reiniging kunnen lekkages voorkomen en kwetsbare plekken op tijd beschermen.